Maandag, 25 maart 2024 – Op donderdag 8 februari is er weer een hoogtepunt bereikt voor het groot onderhoud van de Westertoren. Dit vond plaats in de bronsgieterij Koninklijke Eijsbouts in Asten, één van de zeer weinige klokkengieterijen wereldwijd en dat maakt het gelijk zo bijzonder. Onze monumentenfotograaf Léontine Lamers heeft alles vast mogen leggen en eerlijk is eerlijk, dat ziet er spectaculair uit. En dat ís het ook!
Vorig jaar april hebben we de meeste klokken van het carillon naar beneden gehaald om vervolgens het carillonframe te kunnen vervangen en om zo voldoende werkruimte te creëren. Alleen de zwaarste klokken zijn in de toren blijven hangen. De meeste klokken zijn origineel, 51 stuks in totaal. De zwaarste zijn ook gelijk de oudsten en komen uit het jaar 1658. De andere klokken zijn van 1959 en de meest recente van 1991.

Foto: Léontine Lamers, monumentenfotograaf.
Verschillende klokken zijn door de tijd heen vervangen door de hierboven genoemde firma Eijsbouts. Zij gieten, als een van de zeer weinigen binnen de branche, klokken voor monumenten over de hele wereld. Doordat het één en ander is aangepast aan de positie van de klokken, zullen ze na het onderhoud straks beter zichtbaar zijn van buitenaf. De klokken worden zoveel mogelijk teruggehangen in hun originele positie van oudsher.


Foto’s: Léontine Lamers, monumentenfotograaf.
De klok die destijds vervangen moest worden, was op dat moment niet dusdanig zichtbaar, waardoor een onderdeel, de kroon, bovenop deze klok toen op vereenvoudigde wijze was vormgegeven vergeleken met het origineel. Doordat deze klok straks meer in het zicht naar buiten toe komt te hangen, moest hiervoor een belangrijk detail aangemeten worden.
Op alle klokken zit namelijk een kroon als “lus” waaraan ze hangen aan een stalen frame. Op de foto’s zijn deze kronen goed zichtbaar. Wat Eijsbouts gedaan heeft: Allereerst is van de originele kroon een mal van wax gemaakt. Van een originele kroon is een afdruk gemaakt, waarin een gezicht te zien is. In vaktermen heet zo’n gezicht ‘putti’. Het zijn eigenlijk engelenhoofdjes met een symbolische betekenis en ter versiering als aangenaam detail.

Foto: Léon van Berkel.
Vervolgens is van de mal een gietvorm gemaakt, waarbij uiteindelijk de wax ertussenuit gegoten wordt. Het smelt namelijk. Dit is hoe brons op authentieke wijze vroeger ook al gegoten werd. Nog een paar feiten over het bronsmalgaan: het wordt als een soort rode lava gegoten met een enorm hoge temperatuur van maar liefst elfhonderd graden. Als hitteschild wordt door de gieters dan ook speciale beschermende kleding gedragen.


Foto’s: Léontine Lamers, monumentenfotograaf.
Naast de carillonklokken, zijn ook nog de luidklokken in de toren. Dit zijn de klokken die bijvoorbeeld op zondag luiden als oproep om naar de kerk te komen. De stalen onderdelen van de luidassen van de luidklokken hebben we laten verzinken als nieuwe beschermlaag, waardoor deze er weer jaren tegenaan kan. Ook de galmborden, waar de luidklokken achter hangen, hebben we gerestaureerd en opgeknapt.
Video: Léon van Berkel.
U kunt zich wel voorstellen hoe bijzonder het moment zal zijn dat straks het carillonframe met drie luidassen met luidklokken weer geheel gemonteerd en teruggehangen zullen schitteren op hun plek. Wat is het bijzonder om aan een project te werken met zo’n rijke historie, zowel op cultureel vlak als binnen ons vakgebied.
Witte Bouw is een Erkend Restauratie Bouwbedrijf (ERB). Neem gerust contact met ons op als u vragen heeft, bijvoorbeeld over het groot onderhoud van de Westertoren.
Meer nieuws
Verbouwing Nask lokaal vmbo Amsterdam-West
Dit Bio Nask lokaal is weer helemaal klaar om in gebruik genomen te worden! Begin...
jan
De steiger op met Witte Bouw | Westertoren
Vrijdag, 17 januari 2025 – In deze unieke video verwelkomen we u graag op het...
jan
Fijne feestdagen!
Vrijdag, 20 december 2024 – Het is zover! Na een mooi jaar hard werken en...
dec
Buitenzijde onderhoud Westertoren bijna klaar
Vrijdag, 13 december 2024 – We hopen dat u nog steeds geniet van de schoonheid...
dec
Groot onderhoud Verdronkenoord Alkmaar
Aan de Verdronkenoord in het historische centrum van Alkmaar staat dit prachtige hoekpand waarvan Witte...
dec
Witte Bouw in serie ‘De Augurkenkoning’
Woensdag, 16 oktober 2024 – Goed nieuws, we hebben een kijktip! Het werk van de...
okt
Realisatie tijdelijke tramloods
Voor de Gemeente Amsterdam hebben we de bouw van een tijdelijke tramloods voor de oude,...
okt
Haan terug op de Westertoren
Vrijdag, 9 augustus 2024 - Zo trots als een... haan! Afgelopen dinsdag is de haan...
aug